1. AMAÇ: Bu talimatın amacı kişisel koruyucu donanımı kullanımında uyulması gereken
kuralları tanımlamaktır.
2. KAPSAM: Bu talimat tüm tesis personelini ve müteahhit elemanlarını kapsar.
3. UYGULAMA
3.1. Gerekli Koruyucu Malzemenin Personele verilmesi ve Kullanılması;
3.1.1. İşletme Amiri ve SEÇ-G Sorumlusu tarafından gerekli koruyucu malzemeler temin edildikten sonra malzemelerin doğru şekilde kullanılması ve doğru malzemenin uygun işçilere dağıtılması temin edilir. Koruyucu malzemeler işçi ve taşeronlara depo sorumlusu tarafından “Koruyucu Malzeme Teslim Formu” imzalattırılarak teslim edilir.
3.1.2. İşletme Amiri ve SEÇ-G Sorumlusu tarafından malzeme kullanımına uymayan taşeron ve işletme personeline gerekli uyarının yazılı olarak yapılması sağlanır.
3.1.3. Kişisel koruyucular konusunda, çalışanların ve çalıştırılanların uymak zorunda olduğu üç önemli
kural vardır.
§ Kişisel koruyucuların kullanılması ve kullandırılması gereği kabul edilmelidir.
§ Yapılan işin ve kullanılan malzemenin özelliklerine en uygun seçim yapılmalıdır.
§ Koruyucuların kullanılması ve kullandırılması, başta personel olmak üzere, üretime katılan tüm kişi ve ünitelerce denetlenmeli, aksine davranış içinde olanlar uyarılmalı hatta zorlanmalıdır.
3.2. Koruyucuların Sınıflandırılması;
Kişisel koruma teçhizatı aşağıdaki şekilde sınıflandırılır.
3.2.1. Baş koruma
§ Koruyucu baret ve şapkalar,
§ Saç korunması ( saç fileleri vb.)
§ Kulak korunması (tıkaç ve kulaklık)
3.2.2. Yüz ve göz korunması
§ Başlıklar
§ Gözlükler
§ Yüz ve el siperleri
§ Kaynakçı siperi
3.2.3. Solunum organları ve korunması
§ Oksijen ve hava verici maskeler
§ Hava hortumlu maskeler
§ Kanister ve kartriç tipi maskeler
§ Kaynakçı maskeleri
3.2.4. El, ayak ve bacak korunması
§ Eldivenler
§ Koruyucu ayakkabılar
§ Bacak, kol ve vücut koruyucuları
3.2.5. Koruyucu giyim: Kimyasal maddeler, ısı, ateş ve radyasyon gibi tehlikelerden koruyucu özel giyim ve kuşam malzemesidir.
3.3. Koruyucu tanımları ve kullanımı
3.3.1. Baret: İçinde bir ayar kayışı, file veya bantlar bulunan ve başı darbelere karşı koruyan sert bir
başlıktır. Yanmaz ve yalıtkan cinsleri de vardır.
3.3.2. Kep, File, Örtü: Makinede çalışan bayanların saçlarını korumak için, önceden bağlanan başörtü
yerine kullanılan araçlardır.
3.3.3. Kulak Tıkacı Ve Kulaklık: Gürültülü yerlerde çalışan işçilerin kulaklarının korunması için değişik
tiplerde imal edilmiştir.
3.3.4. Başlık: İşin özelliğine göre, kulakları, alnı, yanakları, yüzü ve boynu kıvılcıma, erimiş metale, fırlayan parçalara, kıymıklara ve benzerlerine karşı koruyan uygun imal edilmiş korunma aracıdır.
3.3.5. Koruyucu Gözlükler: Kullanan kimsenin her durumda ve işin özelliğine göre gözlerini korumak üzere yapılmış değişik tipteki gözlüklerdir. Renkli ve filtre camlı kaynakçı gözlükleri, gaz, duman ve buğulanmaya karşı özel yapılmış gözlüklerdir. Asit ve kostık maddelere karşı koruyucu
gözlükler, kesme, zımba, perçin, kalafat, raspa ve kuru taşlamada çalışanlar için parça ve
çapak sıçramalarına karşı kırılmaz saydam plastik veya tel kafesli gözlükler, v.s.
Kaynak ve benzeri öz tehlikeleri ile karşılaşacak işlerde çalışan tüm personel gözlük kullanımına uymalıdır. Gözler için tehlikeli olan işlerde çalışan her işçiye, gözün korunması için işe en uygun gözlükler verilecek ve işçiler bu gözlükleri kullanacaktır.
3.3.6. Yüz Siperi: Ayarlı bir bantla başa tespit edilebilen, mafsallı şekilde indirilip kaldırılabilen ve yüzü
kısmen veya tamamen dış etkinlikleri koruyan saydam bir maddeden yapılmıştır.
3.3.7. El Siperi: El ile tutulan veya işçinin müdahalesi olmadan lüzumlu bir yere tespit edilerek gözleri ve yüzü koruyan saydam bir siperdir.
3.3.8. Kaynakçı Siperi: Yüz ve el siperleri şeklinde olup, saydam maddesi parlak ışığa karşı renkli ve
filitran olarak imal edilmiştir.
3.3.9. Filtreli Toz Makinesi: Yüze takılan ve kullanılan kimseye çevredeki tozlu havayı bir filtreden
geçirerek veren maskedir.
3.3.10. Süzgeçli Gaz Maskesi: Havada bulunan zararlı gaz ve buharları süzmek üzere kimyasal maddeler ihtiva eden bir süzgeci bulunan maskedir.
3.3.11. Basınçlı Temiz Hava Maskesi: Başa takılan ve spiralli bir hortumla uygun bir sistemden alınan
basınçlı temiz havayı veren maskedir.
3.3.12. Hortumlu Temiz Hava Maskesi: Yüze takılan ve ucundaki hortum vasıtası ile normal atmosfer
basıncındaki temiz havanın solunmasını sağlayan maskedir.
3.3.13. Basınçlı Oksijen Solunum Cihazı: Yüze takılan bir maskeye bağlı, oynak bir hortum vasıtası ile
oksijen ihtiva eden uygun bir sistemle bağlantılı bir cihazdır.
3.3.14. Basınçlı Hava Solunum Cihazı: Yüze takılan bir maske ile oynak bir hortum vasıtası ile basınçlı hava ihtiva eden tüpe bağlantılı cihazdır.
3.3.15. Oksijen Üretimli Solunum Cihazı: Yüze takılan bir maske ile kimyasal bir yolla üretilen oksijenin solunumunu sağlayan cihazdır.
3.3.16. Emniyet Eldiveni: Ellerin yanmasını, kesilmesini önleyen ve kimyevi etkenlerden koruyan, elektrik geçilmezliğini sağlayan muhtelif maddelerden yapılmış eldivenlerdir. (Deri, lastik, amyant, kombin v.s.) El ve kolların korunması için kullanılacak eldivenler, işçilerin ellerine ve yapacakları işe uygun seçilmiş olacaktır. Matkap, pres ve benzeri diğer tezgahlarda çalışan işçilereldiven kullanmayacaklardır. Kesici veya aşındırıcı maddelerle çalışan işçilere verilecek eldivenler, ellik veya el kılıfları, işe dayanıklı malzemeden yapılmış olacaktır.Aşındırıcı, yıpratıcı, zehirli maddelerle veya sürekli olarak su içinde el ile yapılan çalışmalarda, işçilere lastik veya benzeri malzemeden yapılmış uygun eldivenler verilecektir.
3.3.17. Emniyet Ayakkabısı : Ayakları, düşecek ve yuvarlanacak ağır parçalardan korur. Potinin ucunda ve üst kısmında parmakları koruyan çelik kısım vardır.(Çelik veya metal bombeler 1 metreden düşecek 20 Kg.lık ağırlığa dayanacak güçte olacaktır.
Ağır veya yuvarlanabilen malzemenin kaldırılıp taşındığı işlerde, işçilerin pabuçlarının üzerine metal bir koruyucu takılacak veya işçilere, çelik maskaratalı emniyet ayakkabısı verilecektir.
Asit veya kostiklerle çalışan işçilere, lastik veya benzeri malzemeden yapılmış ve bu maddelere
dayanaklı, çizme veya ayakkabılar verilecektir.
Erimiş maden veya sıcak veya yıpratıcı, aşındırıcı veya kemirici ve benzeri maddelerle çalışan
işçilere, tahta tabanlı uygun ayakkabılar verilecektir.
Emniyet ayakkabılarının burunlarındaki metal bombeler, 100 santimetreden düşecek 20 kilogram ağırlığa dayanacak şekilde, çelik veya başka bir maddeden yapılmış olacaktır.
Elektrik işlerinde çalışan işçilere, çivili veya kabaralı ayakkabılar giydirilmeyecek, topukları ve tabanı tahta kavilyalı veya dikişli veya lastik ayakkabılar verilecektir.
Kıvılcımı tehlikeli olduğu işlerde çalışan işçilerin ayakkabılarında, çelik veya demir çivi, kabara, burun demiri nalça gibi metal kısımlar bulunmayacaktır.
3.3.18. Koruyucu Tozluk: Direk ve ağaçlara tırmanmada veya erimiş madenle çalışmada normal tipte veya asbest (yanmaz) tipte diz kapaklarını örten koruyucu malzemedir.
3.3.19. Emniyet Kemeri: Yüksekte çalışırken yere düşmeyi önleyen bir teçhizattır. Kromlu kalın kösele
kayıştan veya keten, pamuk dokuma veya uygun diğer bir malzemeden yapılmıştır. Değişik tipleri mevcuttur. Taşıma yükü 1150 kg.dır. Emniyet ipi ve gövdeye bağlanacak kemer kısmı ve kancalardan oluşmaktadır.
Emniyet kemerinin 3 metre yükseklikten itibaren mutlaka kullanılması gerekir. Kullanmadan önce kesik ve kusurlu bulunup bulunmadığı perçin ve dikişlerinin sağlam olup olmadığı kontrol edilmelidir.
Kusurlu kemerler kesinlikle kullanılmayarak ilgililere haber verilmelidir.
Emniyet kemerleri, kromlu kalın kösele kayışlarından veya keten, pamuk dokuma veya uygun diğer bir malzemeden yapılmış olacaktır.
Emniyet kemerleri, en az 12 cm. genişliğinde ve 6 mm kalınlığında uygun malzemeden yapılacak ve taşıma yükü, en az 1150 kg. olacaktır.
Emniyet kemerlerinin ve teçhizatının, kesik veya kusurlu bulunup bulunmadıkları, perçin veya
dikişlerinin sağlam olup olmadıkları, periyodik olarak kontrol edilecek ve arızalar giderilmeden ve kusurlar düzeltilmeden kemerler kullanılmayacaktır.
3.3.20. Koruyucu Elbise ve Önlükler: Vücudu iyi saran, sallantı ve çıkıntıları olmayan çeşitli tip ve cins
malzemelerdir. Açık ateş ve ocak önünde çalışanlar için yanmaz veya deri, asit ve kostik maddelerle çalışanlar için kauçuk, radyoaktif maddelerle çalışanlar için yine kauçuk veya kurşunlu tip önlükler mevcuttur. Ayrıca özel tip yanmaz elbise ve pelerinler imal edilmiştir.
3.3.21. Yangın Battaniyesi: Yanmakta olan personeli kurtarmak için amyanttan yapılmış battaniyedir.
Tutuşan biri bu battaniyeye sarılarak yanmaktan kurtarılır.